4 vragen over duurzaam consumeren.
We horen steeds vaker over een ‘duurzame consumptie’: in de media, tijdens gesprekken met collega’s of vrienden ...
Maar wat betekent dit concept dat tegelijk essentieel maar ook complex lijkt te zijn? Mogelijk roepen termen als ‘ecologisch’, ‘duurzaam’ en ‘verantwoord’ vragen bij je op. Is er een verschil en zo ja, wat is dat dan?
Begrijpen wat duurzaam consumeren precies inhoudt, is nochtans belangrijker dan ooit. Elke dag opnieuw hebben jouw aankoopbeslissingen namelijk een rechtstreekse impact op het milieu, de economie en de maatschappij. Het goede nieuws? Je hoeft geen expert te zijn om op een bewustere manier te beginnen met duurzaam consumeren.
In deze blog leggen we je eenvoudig en concreet uit wat je over duurzaam consumeren moet weten. Je ontdekt waarom dit zo’n cruciaal thema is geworden, welke uitdagingen er bestaan en vooral, hoe je een duurzame consumptie gemakkelijk in je dagelijks leven integreert. Of je nu je milieu-impact wil verkleinen, wil besparen of gewoon de uitdagingen van deze tijd beter wil begrijpen: deze praktische gids reikt je alle sleutels om een bewustere en beter geïnformeerde consument te worden.
Klaar om jouw manier van consumeren te veranderen? We beginnen eraan!
Wat is duurzaam consumeren?
Definitie van duurzaam consumeren
Duurzame consumptie verwijst naar een weloverwogen benadering die verder gaat dan een gewone aankoop. Het gaat om een manier van consumeren die rekening houdt met de criteria voor een duurzame ontwikkeling, waarbij je aan je behoeften tegemoetkomt maar tegelijk ook het behoud van natuurlijke rijkdommen voor toekomstige generaties vooropstelt. Anders dan bij een gewone consumptie gaat elke aankoopbeslissing gepaard met milieugerelateerde, sociale en ethische overwegingen.
Duurzaam consumeren betekent dat je tegemoetkomt aan je essentiële behoeften (voeding, woning, vervoer) terwijl je tegelijk bewust bezig bent met de globale impact van je keuzes. Deze benadering onderscheidt zich van verantwoord consumeren, dat breder is en ook aspecten als sociale en economische rechtvaardigheid omvat. De consument staat met andere woorden aan het stuur van verandering door weloverwogen aankoopbeslissingen te nemen.
Welke 3 soorten consumptie bestaan er?
Als je begrijpt welke verschillende soorten consumptie er bestaan, krijg je een beter beeld van jouw aankoopgewoonten en hun impact. We onderscheiden drie grote categorieën in dagelijks consumptiegedrag:
1. Consumptie van duurzame goederen
Hier gaat het om producten die ontworpen zijn om meerdere jaren mee te gaan: huishoudtoestellen, meubelen, voertuigen ... Deze aankopen zijn vaak een grote investering, maar verdienen zich op termijn terug dankzij hun lange levensduur.
2. Consumptie van niet-duurzame goederen
Dit betreft producten bedoeld voor eenmalig of kortstondig gebruik zoals voeding, verzorgingsproducten, fast fashion ... Deze artikelen moeten vaak vervangen worden en zorgen voor meer afval.
3. Consumptie van diensten
Deze categorie omvat alles dat niet onder materiële consumptie valt zoals vervoer, vrije tijd, opleiding of digitale diensten. Diensten vertegenwoordigen een steeds groter aandeel in je uitgaven en kunnen een zeer gevarieerde milieu-impact hebben, naargelang van de keuzes die je maakt.
Elk soort consumptie biedt opportuniteiten voor een ecologisch verantwoorde aanpak. Maar hoe herken je duurzame consumptiegoederen in het overgrote aanbod?
Wat zijn duurzame consumptiegoederen?
Een duurzaam consumptiegoed is een product dat is ontwikkeld met het oog op een lange levensduur en dat zich voor herhaaldelijk gebruik leent. Dit in tegenstelling tot niet-duurzame goederen die snel geconsumeerd worden.
Belangrijkste kenmerken van duurzame consumptiegoederen
- Levensduur: het product slijt niet snel en behoudt zijn functie in de loop van de tijd.
- Herhaaldelijk gebruik: het product kan meermaals gebruikt worden zonder gebruikswaarde te verliezen.
- Investering: de hogere initiële kostprijs wordt door het duurzame gebruik gecompenseerd.
Concrete voorbeelden van duurzame consumptiegoederen
- Huishoudtoestellen: koelkasten, vaatwassers, ovens …
- Meubelen: zetels, kasten, tafels …
- Voertuigen: auto’s, fietsen, motorfietsen …
- Technologische apparaten: computers, televisies, smartphones van hoge kwaliteit …
Dit onderscheid is van cruciaal belang om de impact van je aankoopbeslissingen goed te begrijpen. De aankoop van duurzame goederen is vaak goed overwogen aangezien ze gedurende vele jaren een invloed op je dagelijks leven hebben. Bovendien zijn ze een belangrijk middel om je ecologische voetafdruk te verkleinen. Door de lange levensduur moet je deze producten niet frequent kopen en wordt er dus minder afval geproduceerd.
Let wel: niet alle duurzame producten zijn daarom ook ecologisch verantwoorde producten. Echte duurzame consumptie gaat veel verder dan dat ... En dit onderscheid is dan ook belangrijk. Een product kan duurzaam zijn (lange levensduur) zonder dat de ontwikkeling of productie ervan ecologisch is.
Verschil tussen duurzaam en ecologisch verantwoord
Een duurzaam product wordt gemaakt om lang mee te gaan, maar de productie ervan kan alsnog vervuilend zijn, niet-hernieuwbare materialen gebruiken of plaatsvinden in minder gunstige arbeidsomstandigheden. Zo is een koelkast die 20 jaar meegaat, een duurzaam consumptiegoed, ook al verbruikt hij veel energie of is hij met vervuilende materialen gemaakt.
Een ecologisch verantwoord product houdt vanaf de ontwikkeling rekening met strenge milieuvereisten en maatschappelijke criteria. De milieu-impact wordt gedurende de volledige levenscyclus tot een minimum beperkt: van extractie van grondstoffen, productie, transport en gebruik tot afdanking van het product aan het einde van zijn levensduur.
Wat zijn de uitdagingen van een duurzame consumptie?
Wat wordt precies bedoeld met ‘uitdagingen’?
Een uitdaging kan je heel eenvoudig verstaan als iets dat op het spel staat: afhankelijk van jouw beslissingen, kan je iets verliezen of winnen.
Vele uitdagingen
Uitdagingen op het vlak van milieu hebben een rechtstreekse invloed op ons dagelijks leven, aangezien elk gekocht product een impact op het milieu heeft. En dat gedurende de volledige levenscyclus van het product: van extractie van grondstoffen, productie en transport tot afvalbeheer. Jouw consumptiekeuzes hebben een invloed op het behoud van natuurlijke rijkdommen, de vermindering van broeikasgassen en de globale ecologische voetafdruk.
De maatschappelijke uitdagingen hebben betrekking op de mens: als we aan producten denken, denken we ook aan arbeidsomstandigheden, loon en gemeenschappen. Bedrijven die duurzame praktijken hanteren, dragen bij aan het welzijn van hun medewerkers, aan de naleving van mensenrechten en aan meer sociale gelijkheid.
Ook op het vlak van economie zijn de uitdagingen groot: consumptie in al haar vormen heeft een invloed op de lokale en wereldwijde economie, alsook op de creatie van ‘groene’ jobs. Hernieuwbare energie, recyclage, herstelling en een circulaire economie zijn sectoren in volle groei.
Grotere bewustwording van deze uitdagingen
Consumenten worden steeds bewuster: ze beseffen dat hun aankoopbeslissingen een echte hefboom voor verandering kunnen zijn. Door gebruik te maken van korte ketens, biologische landbouw, recyclage of hernieuwbare energieën, nemen we actief deel aan de opbouw van een milieuvriendelijkere circulaire economie. Het aantal mensen dat bewuste aankopen maakt, wordt almaar groter. Deze tendens getuigt van een collectieve bewustwording waarbij iedereen zijn of haar steentje bijdraagt aan een duurzamere toekomst.
Waarom kiezen voor een verantwoorde consumptie?
Voordelen voor de planeet
Elke aankoopkeuze telt voor het behoud van natuurlijke rijkdommen. Dankzij een meer verantwoorde consumptie verklein je je ecologische voetafdruk aanzienlijk. Als je de voorkeur geeft aan lokale en seizoensgebonden producten, beperk je ook een overmatig water- en energieverbruik dat nodig is voor de productie en het transport van consumptiegoederen.
Voordelen voor je portemonnee
Door meer verantwoord te consumeren, kan je ook flink besparen. Simpele keuzes kunnen je gezinsuitgaven aanzienlijk drukken. Ook al zijn duurzame producten initieel soms duurder, toch zijn ze door de langere levensduur voordeliger op lange termijn.
Voordelen voor je gezondheid
De milieu-impact van je aankoopkeuzes heeft ook gevolgen voor je gezondheid. Als je milieubewuster consumeert, is er minder lucht- en watervervuiling. Zo werk je mee aan een gezondere omgeving voor jezelf en je medemens. Ecologisch verantwoorde beslissingen dragen bij aan je lichamelijke gezondheid op lange termijn.
Bij Cetelem zijn we van mening dat duurzaam consumeren een grote uitdaging binnen onze moderne samenleving is. Daarom zetten we ons actief in om onze klanten te ondersteunen in hun keuze voor een duurzame consumptie. Het goede nieuws? Elke keuze is van belang en er zijn reeds oplossingen voorhanden. Ontdek met ons hoe we deze uitdagingen ombuigen in concrete keuzes in je dagelijks leven.